Athax KHOVEL EITE - Zomi Pupa Gindan Leh Khristian Hinkhua
  Home
  => Sinusities
  => Diabetes
  => BLUES BROTHERS
  => Lawibang thanna tuanglam
  => Pheisam te
  => Zomi Pupa Gindan Leh Khristian Hinkhua
  => VAANG KISONG
  => Ei Gam leh Shing Gam
  => Mumbai leh Mizoram tanpha ah damna deih hong zin uh
  => The Holy Grail
  => Zodawn tulliim
  => HOW DEEP IS YOUR LOVE FOR YOUR LAND?
  => EITE MUSIC MANOHNA DING...
  => GUITE ZAWI
  => KHUL LEH I KIMINLOHNA
  => Huchi Ana Hi Maw
  => TUALTE
  => Mungboi Media's Salary Calculator
  => Annual Increment Certificate
  => Annual Increment Certificate 1
  => Animation
  => Test Your Skill
  => Tual Inn - Shaoliim
  Contact
  Guestbook
  Mary - Lamdanna
  Lung
  AIDS SYMPTOMS
  PAITE-AS OTHERS SEE
  KHOTA HINKHUA
  welcome
  GALLERY-KHOVEL
  Title of your new page
  Explore Churachandpur
  TECHNOGRAPH
  Beijing Olympics 2008
  Most PoPlar
  Don-khawm
  About Us
  zogam o zogam zokhankhual color
  Nomination Form DCRG
  Nau Oih Late
  Lawm Laa
  Thupil khen khat
  Inspirations Each give what he has
  La ( GOSPEL)
  AngularJS Expression Demo
  AngularJS - Example Directive
  JQuery - if you click on me
  Jquery Disappear
Zomi Pupa Gindan Leh Khristian Hinkhua
Elder T.Khupzadou, New Lamka , G.S.Road
Courtesy Tongluang January, 2005 Issue
 
I pu Ipa ten Pathian thu hong lutma tham pek in Khang kihilh na ana zat uh gindan (Moral Law) ana nei uhi. Huai gindante bel “a zekh’  ana chi ua; English ten “Superstitious belief” achih uh leh ‘Rituals’  a chihte uh toh tampi kibang hi. Huiai ipu ipa gindante hi a gelh thoh hilou in, lung sim a kep guk gige leh khangsawnte a hilh touh zel uh ahi, Huai Zomi gindan ‘a zekh te’ bawl ngei louh. Gen ngei louh a chih te uh insung, khosung leh khotang hinkhua ah ana hah zuih petmah ua, tulai a eipawlKhristian ten michih in Bible kineih chiat a , hun tenga I sim theih hun ua I omdante uh sangin pu-le-pate nasatakin hoih zaw in Pathian lauhna nasatak nei in ana khosa uhi. A khen ten, a hai luat ziak ua ana hoih a hi uh ichi mai thei uh, Tua hilou in, Pathian lauhna leh khohei dan siangthou a kepbit ziak uh ahi zaw hi.
Ka pa’ toh 1965 kum in Thangkam in ka kuan ua, ka thangkam lai un ka utut ka gen a “ Pa hiai I thangkam a Sa a awk ngeingei leh kei a Zuhbu nonpiak teitei ding ahi aw”  ka chih leh ka pa aheh a “Hei paupau ken, huchibang a nuampau theihlouh ahi” honchia, kei leng ka heh sim a, “nang khanglui thugousiah a awk dingte awk moh ken teh” ka chih leh ka pa aheh deuhdeuh a, tuban ka nung honzui nawn ken achi hi. Ka pa lauhmah bangin, ka thaangkam uah sa himhim a awk kei a, khatvei leng a kisai kei hi. Khatvei mah lah ka phaitam ua phialphiah  bu  bikha laka om ka lawmte toh ka la ua, a nou a om a , chiangkang in ka dawtkhia ua, apii ka man ua, kholak ah ka tawi leh-leh uhi. Ka pa loukuan hongtung phet in, hon muh takin, aheh law mahmah a, bang hai na na hi ua, k’on sat fawp ding chiin vuak hon sawm in hon delh a, kou leng ka lawmte toh ka tai ua, hondelh pha kei hi. Nitak in, ka pa;n hon thuhilh a ,” In a om bikha liap a phialphiah lak ngeilouh , mat theihlouh, asa leng nek ngei louh ahi”  hon chita hi. Huai kum in huihpi hattak hong nungin, ka inntung khuhna bi teng a mutkhe vek a, ka pan , na gamtatna uh hoihlouh ziak a thuak I hita ve achi hi. Ka neu sim mahmah lai a, ka thei gige lai hi. Upaten bawl ngeilouh, gen ngeilouh  a zekh ana chihte uh hi tampi tak aom a, aza a sim, asang a sim ana om hi. Huaite khenkhat ahih leh akizui nawnlou bang a khente bel tuni chiang dong a I guk zuih lai uh tampi a om hi. Khristian piangthak hita mah lehang, tua ipu ipa ngeina khenkhat ten hon thuzoh laiin, mitampi ten I zui lai uh chi leng kikhial lou ding hi.
Tua a zekh  tam sim tak record ka bawlkhia, huai laka tuni tana I zuih sim laite uh tamlou anuai ah k’on taklang ding.
1.             Nu leh pa min mawk gen ngeina ahi kei.  Hiai bang hi Mosi Dante ah leeng ana om hi . Nu le pa zahtak ding chih toh a kilam dang kei hi.
2.             Thanggkam kuamah inn a kopkim in a kam ngeikeil  Thangkam lai a nuampau leh chiamnuih thugen a siang kei. Hiai bang len gBibel ah akigelh in omkei mahleh kamtam luat, lei venhoih ding thu Bible ah a kigelh hi.
3.             Sasial ne a kivak cvasa zusa leh gamsa, leisa tuisa nek ngeilouh ahi.  Hiai thu bang kichian takin Thukhunlui Levitika Bung 2 na ah aom hi.
4.             Kiteeng ding sihna in a hon hal leh huai kum a kiten tei tei a siang kei. Hiai bang leng Bible ah kigelh in om kei mah leh Mosi dante ah kigen kha hi.
5.             Naupa inntuan sa upa inn a mawk lutnawn a siang kei.
6.             Upa sa sasin-salung naupang in a neek a siang kei.  Hiai thu leng Mosi Dan neute ah Siampute neek ding gen tuam in a na om hi.
7.             Loubuk gei a shiing tuh teitei ding ahi.
8.             Sialdai kaih lai leh Ngawi doh lai in kuamah mawk pau leh Noppau a om ngeikei.
9.             Numei in nau a pailai in sivuina ah kuamah ahoh nuam kei. Numei in nau apailai in tap akiluak num kei. Numei in nau apai lai in a pasal in suktum leh tuithei tan a siang kei. Numei in nau a pailai in tangmai phik leh najhtang phik neik a siang kei, numei in nau apai lei in khuainou leh khuaizu nek a siang kei.
10.           In ngat dan kuaman ak ngawng hek bang in ahei lamdang nuam kei. Inn suaktuan kuaman a bawl ngei kei.
11.          Buh pak lai in loubuk a Ai’Vom emm ngeina ahi kei.
12,           Pute (nutelam,) simmoh leh muhsit kuamah nop mual ah a leng kei.
13.           thulou –halou a nekding kipiak, dawn ding kipiak mawk nek leh dawn a siang kei.
14.           Munphiah a kizep, buhtei a kikhet ngeina ahi kei. Buh kuang leh meh kuang  khuplet ngeina ahikei.
15.           Kongkhak a nau kisan ngeina ahikei. Kongkhak a kichibai leng ngeina ahi kei.
16.           Mi inn a vahoh a, akong biang ua va dak a kiknawn leng ngeina hia kei.
17.           Mi inna hoh kuamah inntekte tutna lamah a tu ngeikei, mi inn a hoh , mikhual , inntek lupna ah kuamah a lum ngeikei.
18.           Buh khet ni’n kuaman jawng min a lou ngeikei. Buh khet ni’n buh khetna seeng lou taw lam nga in a taw bet ngei ahi kei.
19.           Insung a sihna ahongtun zoh a insung a hong lut-zusa ,vasa leh khaimuthah ngeina ahikei.
20.           Innsung a gul lut thah teitei ding ahia, mihing lut bel thah ding ahi kei.
21.           Hamsia leh kampau hoihlou a guun a om nuam . Chiamnuih hat lua te elng a damsawt kei uh .
22.           Tate taisan numei phungdang a va lutsa ahong buaisiat a , sih leh manna ahon tuah leh ata masa ten laklut a siang kei, vui leg a siang kei.
23.           tualsih khosung a mawk puaklut siang kei.
24.           Mi inn a vasi leh mi inn a nau va nei ten insian a bawl kei uleh a siang kei.
25.           In buk, lou buk kuaman mangpha a khak ngeikei.
26.           tumlam nga in kuamah a lum nuam kei. Inn tumlam nga a lam leng a siang kei.
27,           Innsung a baak hong lut leh thah tei tei ding ahi.
Hiai te lou leng a dang tampi  a zekh a kigen omlai hi. Saptuam Upa khat toh ka houlimna uah hichiin hon chi hi. “ Ken tuni tanin hiai Pu-le-pa thugousiah te hoihtak in ka zui lai a, ka tate taihilhna in ka zang a, ka tate kuamah, sasin0salung ne, leh aksa gilzial ne a om naikei uh” a chi hi. Ka ngaihtuah chiang in, hiai ipu ipa te thugin dan a zekh  chi ana kigente, akigen bang geih in Bible sungah ana om kholkei na a, tamzawte Bible sunga tthu omte toh mimil a tam peuhmah hi. 1910kum vela I gama Pathian thu ahong lut pan a, himahleh 1980 tanin leng Pathina thu theilou 80% phial kihilai ding hi. Hiai nu-le-pate thuginte hi Pathian thu himhim iphawk ma ua pat ana omsa ahihtak manin lamdang pi suak hi. Zadah tawk mah lehang Israel nam toh kinaihna bang hiam om hingei ding in up moh huai kasa hi. Ipu ipa ten Mosi Thupiak te ana  mang theih milmial lai uh hileh kilawm hi. Amau Jeweh- Jehovah Pathian ana bia uh hinapiin, alai a Setan-Diabol hon kitholh lut hi maithei hi. Tulai in leng Pathian hing bia ikichih laiin sumle pai deihna thuneih utna , let utna , minthan utna te pansan in setan hong kithunlut in Pathian leh Saptuam te kikal ah hong khosa in Saptuam sungah buaina tampi aom hi. Ei lah Pathian hing bia kisa a duai lou hina pi in a guk a setan bia ana hi nilouh tampi ki om ding hi.
A lehlam ah English ten ahih lebal hiai Superstitious belief  kichite paimang vek uh hidan in laibu ka simna khat ah kigelh hi. Sapten sikha nasep leh dawi le kai nasepte bangmah lauh neilou ua, hangsan pha mahmah uhi. Tua ziak mahin Nitum senglou gamah vai na hawm zou uhi. Nidanglai in ei gamah Sap borshap bangin hong pang uhi. Ei khawng bel Khualzin zan khat lel zong migamah kigiak ngamlou a,Mi namdang te lakah kiteng lut ngamlou hi. I inn gei a khuaimu ham peuh, vasa haam peuh, ui phuk ham peuh ki bvuaipih a, dip kaw geuguau in ki om hi. Ka inn gei ua sing tunga Jan dak 9:00 pm vel in vasa khat hong ham mawk in, lamdang sa in ka dip akaw nilouh a, khualgam a ka innkuante khat asi om hi ding in ka hisap a, huaiziakin, Englishte gal hat in khovel Super Power tawi thei uhi. Pathian in vualjawl in, Scientific reason zongkhia in, Scientific atge ah new invention and discoveries te zar zou in nuamsa petmah uhi.
Huaiziak in Pu-le-pate gindan ahoihte, tuali huna dia zong z zat takte bel hioh taka zuih ding mah ahi, a a zattak nawnlouh tampi om dinga, sceintific reason ban hi hiam , theological reason leh mythological bang hihiam chih enchian kawm a, I bible toh kituakna hiam chih chiankhe vek a , akituak te leh akituakloute theihkhiak a , zuih tuakte zuihaa, paihtuak te paihding ahi. Bible thu lah zuilou, Pu-le-pate thogousiah lah zuilou zuih omlou mitampi om tak man un, isociety I innsung leh igamsung buaisiat loh ta hi.
 
 
 

Titles under
HOME
 
Back to  [ HOME ]    or  [ KHOTA HINKHUA ]

[ About US ]

Site Entu- Hiai zah 79676 visitors (357364 hits) on this page!
This website was created for free with Own-Free-Website.com. Would you also like to have your own website?
Sign up for free